دبیری‌مهر: امروز نمی‌توانیم درباره اقتصاد اسلامی سخن بگوییم و فقط در سطح نظر بمانیم
پایان‌بخش این قسمت از همایش، سخنان دکتر امیر دبیری‌مهر، رئیس هیأت مدیره انجمن اندیشه و قلم بود که از جایگاه هیأت رئیسه همایش به طرح پرسش‌هایی پیرامون «نسبت اسلام و توسعه اقتصادی» پرداخت و خواستار پیگیری این موضوع در همایش‌های آینده شد.
وی در این زمینه با طرح این پرسش که «نسبت اقتصاد اسلامی و حکومت اسلامی و حاکمیت چیست؟»، گفت: باید پرسید که آیا اقتصاد اسلامی و حکومت اسلامی لازم و ملزوم یکدیگر هستند؟ آیا اقتصاد اسلامی‌ای که در ذهن متفکران مورد اشاره (پنج متفکر مطرح در این همایش) قابل استنباط است یا متفکران دیگری به آن نمی‌اندیشند، می‌تواند در فضای خارج از حکومت اسلامی هم تحقق پیدا کند؟
دبیری‌مهر در این باره به تجربه مالزی اشاره کرد که در آن حکومت اسلامی مستقر نیست و گفت: باید دید آیا الگوها، ارزش‌ها و هنجارهایی که به عنوان اجزای اقتصاد اسلامی می‌شناسیم در جوامعی که برخوردار از حکومت اسلامی نیستند هم قابل اجرا هست یا خیر؟ آیا اقتصاد اسلامی امکان همزیستی با دیگر الگوهای اقتصادی دارد؟
این استاد دانشگاه در رشته علوم سیاسی، با اشاره به سخنان سخنرانان در تبیین اندیشه متفکران مطرح در همایش گفت: آنچه در مجموع بحث‌های همه عزیزان مطرح شد، به نظر می‌رسد مطلب جدی، تکان‌دهنده و پویایی برای توسعه ایران از منظر اسلام به اقتصاد نبوده است یا وجود ندارد. عمده مباحث حول محور جهان‌بینی، انسان‌شناسی و جامعه‌شناسی است که کمتر ارتباطی با نظرات اقتصادی دارد و همچنین نگاه به اقتصاد، نگاه گفتمانی به مجموعه توسعه نیست؛ مجموعه‌ای که بین مقدمات، پیامدها و الزامات اقتصاد یک همبستگی و پیوستگی وجود داشته باشد و در نهایت امر شاهد یک سبک زندگی اسلامی از آن باشیم.
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که «چه سبک زندگی‌ای با اقتصاد اسلامی متناظر است؟»، اظهار کرد: علامه محمدرضا حکیمی به این موضوع به دقت توجه کرده است و جدای از قضاوت‌ها درباره گرایشاتشان، مجموعه الحیات از نظر سازگاری با سبک زندگی معقول‌تر است؛ موضوعی که در دیدگاه‌های مطرح شده بسیار کمرنگ است.
دبیری‌مهر همچنین گفت: از جامعه دانشگاهی و کسانی که از اقتصاد و منظومه اقتصاد اسلامی سخن می‌گویند انتظار است درباره مسائل جاری اقتصاد کشورمان پاسخ دهند.
رئیس هیأت مدیره انجمن اندیشه و قلم در پایان تصریح کرد: ما نمی‌توانیم درباره اقتصاد اسلامی سخن بگوییم و فقط در سطح نظر بمانیم. حتما عملکردها و پیامدها هم بخشی از نظریه خواهد بود. با نگاه عملگرا و تجربه‌گرای امروزی نمی‌توان یک نظریه را فقط در حوزه نظری مطرح کرد و از آن دفاع کرد حتما پیامدهای آن و تجربه آن نظریه هم مهم است باید در این بخش هم حتما به سؤالات جامعه خودمان و جوامع اسلامی و جامعه بین‌المللی فکر کنیم و جواب بدهیم.